Φίλοι του Τ.Μ.Θ.

Όλα όσα θα θέλατε να ξέρετε για τον χρόνο σε ένα μεγάλο αφιέρωμα

Μετάφραση κειμένων: Θεοδώρα Τσώλη, Λαλίνα Φαφούτη, RSS

Συνεχίζεται η τμηματική παρουσίαση των άρθρων από το μεγάλο αφιέρωμα που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ στις 31/12/2011.

 ΠΩΣ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ Ο ΧΡΟΝΟΣ Του Stuart Clark
ΤΟ ΒΕΛΟΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ της Amanda Gefter
ΘΑ ΤΑΞΙΔΕΨΟΥΜΕ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ; του Μarcus Chown
ΤΟ ΑΚΡΙΒΕΣΤΕΡΟ ΡΟΛΟΪ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ του Richard Webb
Ο ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ της Linda Geddes
ΧΡΟΝΟΥ ΑΙΣΘΗΣΗ της Linda Geddes
Η ΦΥΛΗ ΧΩΡΙΣ ΧΡΟΝΟ του Chris Sinha
ΖΩΗ ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ της Sally Adee
ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΤΩΝ ΠΑΝΤΩΝ του Richard Webb
ΠΟΤΕ ΓΕΡΝΑΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ;
ΘΑ ΤΕΛΕΙΩΣΕΙ Ο ΧΡΟΝΟΣ; Tου Stephen Battersby

ΘΑ ΤΑΞΙΔΕΨΟΥΜΕ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ;
του Μarcus Chown

Εύκολα μπορεί να πει κανείς ότι το ταξίδι στον χρόνο ανήκει μόνο στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας. Στο κάτω κάτω ο Χ. Τζ. Γουέλς έγραψε τη «Μηχανή του χρόνου» στα τέλη του 19ου αιώνα και ακόμη κανένας δεν έχει φτιάξει μια τέτοια μηχανή που να λειτουργεί. Μην απογοητεύεστε ωστόσο: εξακολουθούμε να κάνουμε ανακαλύψεις που ίσως μας δείξουν τον δρόμο προς τα εμπρός ? ή προς τα πίσω.

Το ταξίδι στον χρόνο είναι εγγενές στις βασικές αρχές της Γενικής Σχετικότητας. Η θεωρία του Αϊνστάιν προβλέπει ότι ο χρόνος κυλάει πιο αργά σε ισχυρή βαρύτητα, επομένως γερνάτε πιο αργά αν ζείτε σε μια μονοκατοικία από ό,τι σε έναν ουρανοξύστη: όταν βρίσκεστε πιο κοντά στο έδαφος, βρίσκεστε σε οριακά ισχυρότερη βαρύτητα. Για να φτιάξετε λοιπόν μια μηχανή του χρόνου, πρέπει απλώς να συνδέσετε δύο περιοχές στις οποίες ο χρόνος κυλάει με διαφορετική ταχύτητα.

Ας πάρουμε ως παράδειγμα τη Γη και την άμεση εγγύτητα μιας μαύρης τρύπας, όπου η ισχυρή βαρύτητα κάνει τον χρόνο να κυλά υπερβολικά αργά. Ας πούμε ότι θέτετε σε λειτουργία δύο ρολόγια στα δύο αυτά σημεία τη Δευτέρα. Οταν φθάσει η Παρασκευή στη Γη, στη μαύρη τρύπα θα είναι ακόμη Τετάρτη. Αν λοιπόν μπορούσατε να ταξιδέψετε στιγμιαία από τη Γη κοντά στη μαύρη τρύπα, θα ταξιδεύατε από την Παρασκευή πίσω στη Δευτέρα. Και να το ? ταξίδι στον χρόνο!

 

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

H φαινόμενη απόσταση ανάμεσα στον Δία και την Αφροδίτη μικραίνει τις επόμενες εβδομάδες
(Φωτογραφία: NASA )

Κοιτάξτε προς τη δύση λίγη ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα: ένα κοσμικό τρίγωνο ανάμεσα στον Δία, τη Σελήνη και την Αφροδίτη σίγουρα αποσπά την προσοχή.

Τις τελευταίες εβδομάδες, ο Δίας και η Αφροδίτη -οι πιο λαμπροί πλανήτες αυτή την εποχή- εμφανίζονται πριν ακόμα σκοτεινιάσει εντελώς ο ουρανός. Από βράδυ σε βράδυ, το θέαμα γίνεται όλο και πιο εντυπωσιακό καθώς η απόσταση ανάμεσά τους μικραίνει.

Η συνεύρεση κορυφώνεται το Σαββατοκύριακο, 25 και 26 Φεβρουαρίου, οπότε η Σελήνη πλησιάζει από τα αριστερά και σχηματίζει τρίγωνο με τους δύο πλανήτες. Το τρίο θα είναι αρκετά λαμπρό ώστε να διακρίνεται μέσα στα φώτα της πόλης, την ομίχλη, ακόμα και την ελαφριά συννεφιά.

Με την ευκαιρία της παρουσίασης στην Ιστοσελίδα του Τεχνικού Μουσείου του πρόσφατου, δημοσιεύματος της Εφημερίδος ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, σχετικά με τις Πέτρες που μετέφεραν οι αστροναύτες από τη Σελήνη, τα παληά στελέχη του Σωματείου θυμόμαστε με νοσταλγία τις δημιουργικές προσπάθειες που καταβάλαμε το έτος 1987 για να οργανώσουμε τη σημαντική τότε Έκθεση "30 Χρόνια στο Διάστημα" , όπου παρουσιάσαμε την πέτρα που μετέφεραν οι αστροναύτες από τη Σελήνη, την οποία διέθεσε  η NASA για περίοδο οκτώ μηνών.

Για μας, αυτή η Έκθεση αποτέλεσε ένα ιστορικό σταθμό, γιατί υπήρξε μία από τις πρώτες περιοδικές εκθέσεις που πραγματοποίησε το Τεχνικό Μουσείο, σε συνδυασμό μάλιστα και με τον εορτασμό των 10 χρόνων από την ίδρυσή του.

Η Έκθεση οργανώθηκε με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 30 χρόνων από την ιστορική ημερομηνία της 4ης Οκτωβρίου 1957, όταν ο Σοβιετικός δορυφόρος SPUTNIK 1, αποτέλεσε το πρώτο ανθρώπινο κατασκεύασμα που ξέφυγε από τη βαρύτητα και μπήκε σε τροχιά γύρω από τη γη.

Στην έκθεση - πολυθέαμα, παρουσιάστηκαν τα πιο σημαντικά βήματα που έγιναν για την εξερεύνηση του διαστήματος από τους αμερικανούς και τους ρώσους στη διάρκεια της τριακονταετίας 1957-1987 και πραγματοποιήθηκε χάρη στην πρόθυμη συμπαράσταση και διάθεση υλικού από το Αμερικανικό Κέντρο Θεσσαλονίκης, τη Ρωσική Πρεσβεία, τον Ελληνοσοβιετικό Σύνδεσμο, το Ευγενίδειο Ίδρυμα, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος ESA και την οικονομική ενίσχυση του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννου Κωστοπούλου.  Η Έκθεση περιελάμβανε εικόνες, δημοσιεύματα και ένας αριθμός διαστημοπλοίων, από τα περισσότερο γνωστά μοντέλα. Το πλέον σημαντικό έκθεμα της Έκθεσης ήταν  η πέτρα από το φεγγάρι (φωτογραφία),η οποία προκάλεσε το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του κοινού. .

Η Έκθεση φιλοξενήθηκε αρχικά, και για δύο μήνες (12/10-12/12/87), στο κτίριο Τσουκαλά, όπου στεγάστηκε  και στη συνέχεια μεταφέρθηκε και λειτούργησε στο Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο (20/1-14/2/88), στο Δημαρχείο Αμπελοκήπων (7/3-20/3/88) και στο Εργατικό Κέντρο Κιλκίς (11/5-27/5/88).

Γιάννης Παπαευσταθίου