Φίλοι του Τ.Μ.Θ.

 Η περίφημη έκθεση για την Αρχαία Μακεδονία, μετά από προετοιμασία επτά ετών, 
έγινε πραγματικότητα στο ομορφότερο μουσείο του κόσμου, το Λούβρο. 

13 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2011 έως 16 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2012 .

 (Κάντε κλικ στον τίτλο της εικόνας, για μεγαλύτερη οθόνη)

Το 1906 γεννιέται στην Τσεχία ένα αγόρι με υψηλότατο βαθμό νοημοσύνης, ο Kurt Godel που θα γίνει ένας από τους σημαντικότερους μαθηματικούς, ή ο σημαντικότερος για πολλούς καθώς το περιοδικό Time τον ανέδειξε ως την κορυφαία μαθηματική προσωπικότητα του 20ου αιώνα. Έγινε διάσημος με το θεώρημα περί μη πληρότητας που ήρθε να αναταράξει τα μέχρι τότε συμβατικά και αξιωματικά μαθηματικά

Στα 8 του χρόνια συνειδητοποιεί ότι οι διανοητικοί ορίζοντες των γονιών του είναι πολύ περιορισμένοι και δεν μπορούσαν να το καλύψουν νοητικά. Η λογική κυριαρχεί στη σκέψη του από παιδί, όμως ο σπόρος της παράνοιας διαμορφώνει το βίο του.

 Στα 18 του - στο Πανεπιστήμιο πια - γνωρίζει τον έρωτα της ζωής του: τον πλατωνισμό. Λίγο αργότερα στα είκοσι πέντε του, αιχμάλωτος της λογικής των μαθηματικών αλλά και της μεταφυσικής πλευράς των μαθηματικών, επινοεί το θεώρημα της μη πληρότητας στο οποίο δείχνει ότι σε ένα μαθηματικό σύστημα υπάρχουν αναφορές οι οποίες αν κι είναι αληθείς δεν μπορούν να αποδειχθούν.

Αριστερά: Kurt Godel (1906-1978)

Το θεώρημα της μη πληρότητας προκάλεσε μεγάλο σεισμό στα μαθηματικά θεμέλια, όπως και η Αριθμητική Γκέντελ που θα επηρεάσει τον Άλαν Τιούρινγκ τον πατέρα της λειτουργίας των ηλεκτρονικών υπολογιστών.

Ο Γκέντελ έζησε από κοντά τον Κύκλο της Βιέννης, ουσιαστικά την αρχή του θετικισμού. Εκεί ο Βιτγκενστάιν θα βάλει τα θεμέλια του λογικού θετικισμού, τον οποίο θα ακολουθήσουν πολλοί άλλοι φιλόσοφοι επηρεασμένοι από το μεγαλείο της σκέψης του. Οι Γκέντελ - Βιτγκενστάιν μάλλον ποτέ δεν συμπάθησε ο ένας τον άλλο, αν και ο Γκέντελ απέφευγε οποιεσδήποτε δημόσιες αντιπαραθέσεις. Ο Βιτγκενστάιν θα προσπαθήσει να μηδενίσει τη σημαντικότητα του θεωρήματος της μη-πληρότητας, χωρίς όμως να καταφέρει τίποτα. Πολλοί τότε τον συγκαταλέγανε στους εμπειριστές λόγω της παρουσίας του στον Κύκλο της Βιέννης, όμως ο ίδιος διατυμπάνιζε πως δεν ήταν ποτέ εμπειριστής.

Ουσιαστικά και οι δύο - αν και ο Βιτγκενστάιν ήταν περισσότερο εμπειριστής - αναζητούσαν την αλήθεια πέρα από αυτό που γινόταν αντιληπτό με τις αισθήσεις μας.

Εκεί στη Βιέννη του Μεσοπολέμου για πρώτη φορά αρνείται το φαγητό θεωρώντας το ως πηγή μικροβίων. Η νευρική κατάρρευση, ως ψυχολογική απόρροια του τέλους του Κύκλου της Βιέννης, τον οδηγεί στο σανατόριο.

Στις ατραπούς του παράλογου - αλλά ταυτόχρονα πιστός στη λογική της επιστήμης του - νυμφεύεται στη Βιέννη που ήδη έχει καταληφθεί από τους ναζιστές, απ' όπου φεύγει τον Ιανουάριο του 1940 ξανά - οριστικά τώρα - για την Αμερική, μέσω του υπερσιβηρικού τραίνου και της Ιαπωνίας.

Η πιο εκπληκτική περίπτωση εμφανώς αλλοπρόσαλλου και διαταραγμένου ερασιτέχνη, που η συμβολή του στην επιστήμη υπήρξε θεμελιώδης, είναι αναμφιβόλως αυτή του Εβαρίστ Γκαλουά. Πολύ περισσότερο μάλιστα, όταν εδώ έχουμε να κάνουμε με έναν ανόρεχτο, απείθαρχο και άστατο σπουδαστή, που ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τα μαθηματικά σε ηλικία δεκαεπτά ετών και πέθανε σε μονομαχία τρία χρόνια μετά, αφήνοντας πίσω του εξήντα σελίδες με σημειώσεις που έμελλε να φέρουν επανάσταση στην άλγεβρα. Η ζωή του υπήρξε συντομότατη, ταραγμένη και φωτεινή, όπως ο ίδιος έγραψε σε ένα κομψό λατινικό σχόλιο, ένα είδος επιτύμβιου επιγράμματος που το σκάλισε ανάμεσα στις σημειώσεις του τη νύχτα προτού πεθάνει: Nitens lux, horrenda procella tenebris aeternis involuta (Εκτυφλωτικό φως, τρομερή καταιγίδα τυλιγμένη από την αιώνια νύχτα).

Ο Εβαρίστ Γκαλουά γεννήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 1811 στο Μπουρζ-λα-Ρεν, ένα χωριό κοντά στο Παρίσι. Ο πατέρας του, Νικολά-Γκαμπριέλ Γκαλουά (Nicholas-Gabriel Galois), ήταν ιδιοκτήτης φοιτητικής εστίας, υποστηρικτής του Ναπολέοντα και ηγέτης του φιλελεύθερου κόμματος της πόλης. Το 1815, κατά τη διάρκεια των Εκατό Ημερών (πρώτη επιστροφή του Ναπολέοντα από την εξορία), εξελέγη δήμαρχος, αξίωμα στο οποίο παρέμεινε και μετά την επάνοδο του Λουδοβίκου ΙΗ', στις 8 Ιουλίου 1815. Ωστόσο, οι βασιλόφρονες, που ήθελαν να πάρουν ξανά τον πολιτικό έλεγχο της πολίχνης, έβλεπαν με κακό μάτι τις φιλελεύθερες ιδέες και τον αντικληρικισμό του. Τα πράγματα εξελίχθηκαν ραγδαίως όταν, στις αρχές του 1829, διορίστηκε εφημέριος της Μπουρζ-λα-Ρεν ένας νεαρός ιερέας ο οποίος συμμάχησε με τον βασιλόφρονα αντιδήμαρχο και εφάρμοσαν ένα σχέδιο που στόχος του ήταν να κλονίσει τη σταδιοδρομία του Γκαλουά, αποδεικνύοντας αμφίβολη την ηθική του. Οι δύο άνδρες τύπωσαν και μοίρασαν κείμενα με άσεμνο περιεχόμενο, που έφεραν την υπογραφή του δημάρχου. Ο Νικολά-Γκαμπριέλ, που είχε μάλλον ευάλωτο χαρακτήρα, δεν μπόρεσε ν' αντέξει το σκάνδαλο και, μόλο που οι συμπολίτες του εξακολουθούσαν να του εκδηλώνουν την εκτίμηση και την υποστήριξή τους, αποφάσισε να μετακομίσει στο Παρίσι, όπου, στις 12 Ιουλίου, σε μια στιγμή που βρέθηκε μόνος του στο σπίτι, αυτοκτόνησε.

Ο Εβαρίστ ήταν ένα μικροκαμωμένο, καχεκτικό, ντροπαλό αγόρι, στον ψυχισμό του οποίου πρέπει να άσκησε αξιοσημείωτη επιρροή ο δεσποτικός χαρακτήρας της μητέρας του. Πραγματικά, όταν έφτασε σε ηλικία δέκα ετών, η οικογένεια αποφάσισε να τον στείλει σε σχολείο στη Ρεμς, αλλά αφού το παιδί πέρασε επιτυχώς τις εισαγωγικές εξετάσεις, η μητέρα του το ξανασκέφτηκε και, φρονώντας ότι ήταν ακόμη μικρός και ανυπεράσπιστος, αποφάσισε να τον κρατήσει μαζί της άλλα δύο χρόνια.

ΤΗΣ ΧΑΪΔΩΣ ΣΚΑΝΔΥΛΑ

Με ποιον τρόπο ψήφιζαν οι αρχαίοι Αθηναίοι τους δικαστές τους; Τι σήμαινε ακριβώς μια βόλτα στην περίφημη Αγορά; Με ποιον τρόπο οι δημοκρατικοί θεσμοί της Αθήνας των κλασικών χρόνων επηρέαζαν την καθημερινότητα τότε αλλά και τι έχει διασωθεί από αυτούς στη δική μας καθημερινότητα; Την ευκαιρία να «ζήσουν» ένα κομμάτι από αυτό που αναγνωρίζουμε ως δημοκρατία της αρχαίας Αθήνας προσφέρει η διαδραστική έκθεση πολυμέσων «Συνάντηση στην Αρχαία Αγορά» του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, που φιλοξενείται αυτές τις μέρες στο Κέντρο Διάδοσης Επιστημών «Νόησις».

Πρόκειται για μία σημαντική παραγωγή του ΙΜΕ, η οποία παρουσιάστηκε στον «Ελληνικό Κόσμο» το 2007 και τώρα μεταφέρεται στη Θεσσαλονίκη, χωρίς εκπτώσεις. Είναι η δεύτερη φορά που έκθεση του ιδρύματος φιλοξενείται στους χώρους του «Νόησις» και ο Γιάννης Πασχαλίδης, υπεύθυνος εκθέσεων του ΙΜΕ, εκδήλωσε στον «ΑτΚ» την επιθυμία του να συνεχιστεί και στο μέλλον αυτή η συνεργασία. Παράλληλα, αυτές τις μέρες φιλοξενείται στη Δημόσια Βιβλιοθήκη της Βέροιας άλλη μία σπουδαία έκθεση του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, η οποία αφορά το θέατρο.

Αναγορεύτηκε Επίτιμος Διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Sheffield
ο καθηγητής κ. Αθανάσιος Τσαυτάρης, Διευθυντής του Ινστιτούτου Βιοτεχνολογίας, του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και    Τεχνολογικής Ανάπτυξης ( ΕΚΕΤΑ ) και Καθηγητής Γενετικής του ΑΠΘ .

Το CITY College, Διεθνές Τμήμα του Πανεπιστημίου του Sheffield πραγματοποίησε την επίσημη Τελετή Αποφοίτησης, το Σάββατο 26 Νοεμβρίου 2011 στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Στην Τελετή παραβρέθηκαν, μαζί με τις οικογένειές τους,  πάνω από 250 απόφοιτοι των πτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων και 5 διδακτορικοί φοιτητές.

Στο πλαίσιο της Τελετής Αποφοίτησης,  ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου του Sheffield απένειμε τον τίτλο του Επίτιμου  Διδάκτορα στον Καθηγητή Αθανάσιο Τσαυτάρη,  για την προσφορά του στη διεθνή επιστημονική κοινότητα και το ερευνητικό του έργο.

Φωτογραφία: Απόστολος Σελίδης

Η διάκριση αυτή του καθηγητή αποτελεί τιμή για το Σωματείο "Φίλοι του Τεχνικού Μουσείου Θεσσαλονίκης" και για το Ίδρυμα "Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας", στο οποίο διετέλεσε μέλος του Δ.Σ. κατά την περίοδο 2002 - 2005 και εκλεγμένος Πρόεδρος του, κατά τα έτη 2003-2005. Ο καθηγητής  συνεχίζει να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο Ίδρυμα ως μέλος του Δ.Σ. και κατά την τρέχουσα θητεία του.   

Για το επιστημονικό του έργο και τη συμβολή του στη δημιουργία του Κέντρου Διάδοσης Επιστημών και Μουσείου Τεχνολογίας, ο καθηγητής τιμήθηκε από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο, το έτος 2005, με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Φοίνικα.

Ι. Παπαευσταθίου