Φίλοι του Τ.Μ.Θ.

Ο κοσμολόγος του Πρίνστον ήταν πρωτοπόρος στο σημερινό μοντέλο του σύμπαντος, ενώ ξεκίνησε ένα ν΄λεο κλάδο της φυσικής

12/10/2019

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που δόθηκε με αφορμή το Νόμπελ Φυσικής του 2019 που έλαβε ο αστροφυσικός, αστρονόμος και θεωρητικός κοσμολόγος του Princeton James Peebles (1935), κλήθηκε να επισημάνει μια μοναδική ανακάλυψη ή μια σημαντική ανακάλυψη του στη μακρά καριέρα του που θα του έδινε το βραβείο. Ο Peebles όμως απάντησε : «Είναι έργο ζωής». O Peebles έχει κάνει πολλές σημαντικές συνεισφορές στο μοντέλο toy Big Bang . Με τον Dicke και άλλους (περίπου δύο δεκαετίες μετά τους George Gamow , Ralph Alpher και Robert Herman ), ο Peebles προέβλεψε την Kοσμική Mικροκυματική Aκτινοβολία Yποβάθρου. Μαζί με τη σημαντική συμβολή του στη νουκλεοσύνθεση του Big Bang , τη σκοτεινή ύλη και τη σκοτεινή ενέργεια, ήταν ο κορυφαίος πρωτοπόρος στη θεωρία του σχηματισμού των κοσμικών δομών στη δεκαετία του 1970.

Αυτή είναι μια τέλεια περιγραφή της συμβολής του στην κατανόηση του σύμπαντος. Η καριέρα του είναι τόσο επιδραστική που αναγνωρίζεται ευρέως ως ένας από τους βασικούς αρχιτέκτονες του τομέα της κοσμολογίας, της μελέτης της προέλευσης, της δομής και της εξέλιξης του σύμπαντος.

Η ερευνητική σταδιοδρομία του Peebles ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Ο καναδός επιστήμονας πήρε το πτυχίο του στο Πανεπιστήμιο της Μανιτόμπα και αργότερα απέκτησε το διδακτορικό του δίπλωμα στην ομάδα του Robert Dicke στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον το 1962. Παρέμεινε εκεί από τότε. Ο Peebles κατέχει τώρα τον τίτλο του Albert Einstein καθηγητή της επιστήμης στο Princeton.

Στη δεκαετία του 1960, η ομάδα του Dicke ασχολήθηκε με τις θεωρητικές προβλέψεις ? και τις αντίστοιχες παρατηρησιακές συνέπειες ? για την κατάσταση του «αρχέγονου» σύμπαντος, τη φάση αμέσως μετά το Big Bang που κράτησε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια. Εκείνη την εποχή η θεωρία του Big Bang για τη διαμόρφωση του σύμπαντος δεν ήταν ακόμη πλήρως αποδεκτή, παρά τις παρατηρητικές αποδείξεις ότι οι γαλαξίες απομακρύνονταν ο ένας από τον άλλο.

Η ομάδα του Dicke εργάζονταν πάνω στη θεωρία για το εάν το σύμπαν επεκτεινόταν, τότε θα έπρεπε να ήταν πολύ μικρότερο, θερμότερο και πυκνότερο κατά το παρελθόν. Η πρόβλεψη ήταν ότι η θερμική ακτινοβολία από αυτή την εποχή θα μπορούσε ακόμα να παρατηρηθεί σήμερα ως ακτινοβολία υποβάθρου που διεισδύει σε όλο το σύμπαν. Η ομάδα στο Princeton σχεδίαζε επίσης εργαλεία για να την εντοπίσει.

Εν τω μεταξύ, ο Arno Penzias και ο Robert Wilson, που εργάζονταν στα εργαστήρια Bell (επίσης στο New Jersey), είχαν εντοπίσει ένα ασυνήθιστο συνεχές θόρυβο στο πείραμά τους. Διερευνούσαν τη χρήση μπαλονιών σε μεγάλα υψόμετρα «για να συλλαμβάνουν ραδιοκύματα», ένα είδος πρώιμης δορυφορικής επικοινωνίας.

Οδύσσεια- θεματικό πάρκο από 22.10.2019 μέχρι 24.2.2020

Στο ΝΟΗΣΙΣ και για πρώτη φορά στην Ελλάδα ξεκινάει ένα καταπληκτικό, μυθολογικό πάρκο και μουσείο, αφιερωμένο σε έναν από τους πιο γνωστούς και αγαπητούς ήρωες της αρχαιότητας, τον Οδυσσέα.

Η «Οδύσσεια», σύμφωνα με επίσημη έρευνα του ΒΒC, είναι η ομορφότερη και πιο επιδραστική ιστορία του κόσμου, για τον άνθρωπο ? σύμβολο, τον πολυταξιδεμένο Οδυσσέα, που πήρε τη μοίρα του στα χέρια, μέχρι τελικά να βρει τον δρόμο της επιστροφής στην πατρίδα του.

Το νέο θεματικό πάρκο είναι μια υπερπαραγωγή με έντονα εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Με ήρωα και πρωταγωνιστή τον πολυμήχανο βασιλιά της Ιθάκης, σ? έναν τεράστιο χώρο μεταμορφωμένο σε σκηνικό της αρχαιότητας, με τρισδιάστατα, ρομποτικά ομοιώματα των θηρίων και των τεράτων που διαθέτουν κίνηση και ήχο, όλες οι περιπέτειες του Οδυσσέα ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια μικρών και μεγάλων.

Την επίβλεψη, την εκπαιδευτική εγκυρότητα και τα κείμενα του θεματικού πάρκου και μουσείου έχει αναλάβει μια μεγάλη επιστημονική και δημιουργική ομάδα.

Την επιστημονική εποπτεία και καθοδήγηση της ομάδας έχει ο ομότιμος καθηγητής Αρχαίας Κλασσικής Φιλολογίας και Πρόεδρος του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, κ. Ιωάννης Καζάζης. Τη συγγραφή των κειμένων και του σεναρίου έκανε ο κειμενογράφος και ερευνητής, Παναγιώτης Τοπαλίδης, ενώ τη δική του «πινελιά» στο πάρκο προσθέτει και ο δημοφιλής Γιάννης Σερβετάς, γνωστός και πολύ αγαπητός κυρίως για το πηγαίο και ευφυές χιούμορ του.

Για πρώτη φορά επιχειρείται ξενάγηση δύο διαφορετικών προγραμμάτων, προσαρμοσμένη στις ηλικιακές ομάδες των μαθητών. Παράλληλα ιδιαίτερο παραμένει το πρόγραμμα παρουσίασης του πάρκου στις οικογένειες και στους επισκέπτες του Σαββατοκύριακου.

Το πρόγραμμα ξενάγησης, που απευθύνεται στους μαθητές της Α΄ βάθμιας εκπαίδευσης, έχει προσεγμένο χιούμορ, είναι προσαρμοσμένο στη δική τους γλώσσα και στο γνωστικό τους επίπεδο.

Για τους μαθητές της Β΄ βάθμιας εκπαίδευσης σχεδιάστηκε διαφορετικό πρόγραμμα ξενάγησης, με κάποια κείμενα σε έμμετρο λόγο και με χιούμορ, ώστε να διατηρείται αμείωτο το ενδιαφέρον και να εξασφαλίζεται η έντονη και ενεργός συμμετοχή τους.

Έναρξη ξενάγησης κάθε 10΄
Διάρκεια ξενάγησης: 60΄
Μέγιστος αριθμός μαθητών: 50
Απευθύνεται σε μαθητές από νηπιαγωγείο έως Β΄ γυμνασίου

Κρατήσεις για οργανωμένες εκδρομές και σχολεία: 231 231 5248

Για περισσότερες πληροφορίες: 231 231 5249 και 6946 55 82 82

Τιμή εισιτηρίου: Οργανωμένα groups και σχολικές εκδρομές: 7?/ άτομο

Official site: odysseypark.gr, Email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.

Στελίνα Μαργαριτίδου

«Η πολιτιστική κληρονομιά είκοσι τριών αιώνων και η πνευματική άνθιση στα χρόνια της νεότερης ιστορίας της Θεσσαλονίκης συντελούν στο ξαναζωντάνεμα των Δημητρίων. Τα Δημήτρια, τα οποία σταμάτησαν το 1430, ύστερα από την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τα στρατεύματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αρχίζουν το 1966 με οργανωτική ευθύνη της τοπικής επιτροπής ΕΟΤ. Από την πρώτη κιόλας χρονιά καλλιτεχνικές εκδηλώσεις οι οποίες οργανώνονται αποτελούν στοιχείο καθοριστικό στην αναζήτηση του προσώπου των Δημητρίων και της σχέσης τους με την ιστορία της πόλης και κυρίως με τα βυζαντινά Δημήτρια. Ο Β Λαούρδας αναφέρει χαρακτηριστικά για την πρώτη των Δημητρίων. «Ο μεγαλοπρεπής αυτός εορτασμός , ο κοσμικός και θρησκευτικός σταμάτησε το 1430 και άρχισε ξανά το 1912. Στα χρόνια της δουλείας, οι Θεσσαλονικείς ζούσανε με την ελπίδα πως θα μπορέσουν κάποτε να τιμήσουνε επάξια τη μνήμη του προστάτη τους. Ο πρώτος ελεύθερος μεγάλος εορτασμός συνέπεσε να γίνει ακριβώς την ημέρα που ελευθερώθηκε η Θεσσαλονίκη. ........... Ο ΕΟΤ με τα «Δημήτρια» συνεχίζει την παράδοση των καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, αναβιώνοντας τις βυζαντινές παραδόσεις του έθνους, με τη γλώσσα και το πνεύμα της εποχής μας. Και η ιερά Μητρόπολις της Θεσσαλονίκης επιστεγάζει με το υψηλό πνευματικό ήθος της το όλο πνεύμα του εορτασμού. Τρεις εκδηλώσεις έχουν τις ρίζες τους στο μακρινό παρελθόν και .............. καρποφορούν αντάξια με μεγάλη παράδοση της πόλεως του Αγίου Δημητρίου»

Στη νέα επαυξημένη έκδοση «ΔΗΜΗΤΡΙΑ» του Βαγγέλη Λαδόπουλου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «i Write» καταγράφεται η πορεία του Θεσμού στη Θεσσαλονίκη, από τον 4^ο αιώνα μέχρι σήμερα. Παράλληλα ξεδιπλώνεται η ίδια η ιστορική πορεία της πόλης που είναι συνυφασμένη με την προσωπικότητα του Αγίου Δημητρίου. Τα Δημήτρια, αποτελούν για περισσότερα από χίλια χρόνια την πολιτιστική κληρονομιά, την πνευματική άνθηση και την θρησκευτική διαφύλαξη ιδεών και αρχών που ξεπέρασαν τόσο στα χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, όσο και στα νεότερα, τα σύνορα, δίνοντας στη Θεσσαλονίκη χαρακτήρα  πολυπολιτιστικής μεγαλούπολης.

Κηρυγμένο ιστορικό διατηρητέο μνημείο και έργο τέχνης, το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης σχεδιάστηκε κατ' αρχήν από τον αείμνηστο σαμιώτη αρχιτέκτονα και ζωγράφο Κυριάκο Κρόκο (1941-1998), θεμελιώθηκε το Φεβρουάριο του 1989 από την τότε υπουργό Πολιτισμού, Μελίνα Μερκούρη, και εγκαινιάστηκε το Σεπτέμβριο του 1994

Άποψη της εκθεσιακής ενότητας «Το Βυζάντιο μετά το Βυζάντιο» (πηγή: Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης)

Βαγγέλης Στεργιόπουλος

16 Οκτωβρίου 2019, 12:55

Το κτιριακό συγκρότημα του Μουσείου, με το μεγάλο αίθριο και την περιμετρική στοά, με κύρια υλικά του το μπετόν και το τούβλο, θεωρείται ένα από τα καλύτερα έργα δημόσιας αρχιτεκτονικής που δημιουργήθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες στην Ελλάδα.

ΕΠΙΣΤΗΜΗ 14.10.2019Τα πειράματα του CERN

ΔΙΟΝΥΣΗΣ Π. ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ*

Ο τεράστιος κυκλικός επιταχυντής LHC, με μήκος 27 χιλιομέτρων, αποτελείται από χιλιάδες χιλιόμετρα καλωδιώσεων, χιλιάδες ηλεκτρομαγνήτες και ερευνητικές συσκευές με δεκάδες δισεκατομμύρια τρανζίστορ.

Στα τέλη του περασμένου μήνα (29 Σεπτεμβρίου) συμπληρώθηκαν 65 χρόνια από τότε που τα δώδεκα ιδρυτικά κράτη-μέλη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, υπέγραψαν την τελική σύμβαση για τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Πυρηνικών Ερευνών (Conseil Europe?ne pour la Recherche Nucl?aire-CERN)! Σήμερα τα κράτη-μέλη (ενεργά και υποψήφια) έχουν φτάσει τα 31, αλλά οι αρχικοί στόχοι του CERN παραμένουν οι ίδιοι και αφορούν τη διερεύνηση των βασικών ερωτήσεων που έχουμε για το σύμπαν, αφού η πειραματική αλλά και η θεωρητική έρευνα που διεξάγεται εκεί, μας δείχνει τον δρόμο για την κατεύθυνση που θα πάρει η έρευνα στη φυσική τα επόμενα χρόνια.

Σε βάθος περίπου 100 μέτρων κάτω από την επιφάνεια του εδάφους και στις διάφορες πειραματικές διατάξεις του μεγάλου επιταχυντή αδρονίων (LHC) του CERN μπορούμε να δούμε το σύμπαν να ξαναγεννιέται, όχι μία αλλά 30 εκατομμύρια φορές κάθε δευτερόλεπτο και επί χρόνια! Ο τεράστιος κυκλικός επιταχυντής LHC με μήκος 27 χιλιομέτρων αποτελείται από χιλιάδες χιλιόμετρα καλωδιώσεων, χιλιάδες ηλεκτρομαγνήτες και ερευνητικές συσκευές με δεκάδες δισεκατομμύρια τρανζίστορ. Επί πλέον 128 τόνοι υγρού ηλίου κρατούν τη θερμοκρασία των υπεραγώγιμων μαγνητών στον 1,8 βαθμό πάνω από το απόλυτο μηδέν, θερμοκρασία δηλαδή 271 βαθμών Κελσίου κάτω από το μηδέν. Στον LHC οι ροές των σωματιδίων επιταχύνονται σχεδόν στην ταχύτητα του φωτός, εκτελούν δηλαδή περίπου 11.200 βόλτες γύρω από τον κυκλικό επιταχυντή κάθε δευτερόλεπτο, ενώ η πίεση που επικρατεί είναι 760 φορές μικρότερη από την ατμοσφαιρική πίεση που επικρατεί στην επιφάνεια της θάλασσας. Οι συγκρούσεις των σωματιδίων παράγουν στιγμιαία τεράστια ποσά ενέργειας που φτάνουν μέχρι και τα 14 τρισεκατομμύρια ηλεκτρονιοβόλτ (TeV). Η θερμοκρασία δηλαδή που δημιουργείται στιγμιαία φτάνει τα περίπου 162.000 τρισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου, 10,8 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη θερμοκρασία απ? αυτήν που επικρατεί στον πυρήνα του Ηλιου.