Φίλοι του Τ.Μ.Θ.

ΕΠΙΣΤΗΜΗ 01.04.2018

Γιατί η Φυσική είναι σημαντική στην καθημερινότητά μας; Ποιες είναι οι εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης και της ρομποτικής στις συσκευές που χρησιμοποιούμε καθημερινά; Και, γιατί η Επιστήμη μάς αφορά όλους;

Αν οι απαντήσεις δεν φαντάζουν προφανείς, τότε έχουμε πέσει στο κενό επικοινωνίας μεταξύ της Επιστήμης και της Κοινωνίας.

Γι' αυτό ο Θοδωρής Αναγνωστόπουλος, ιδρυτής της SciCo (Science Communication), είχε την ιδέα της «μετακόμισης» επιστημονικών εργαστηρίων σε σταθμούς μετρό και πέρυσι εγκαινίασε το πρώτο φεστιβάλ επιστήμης σε μετρό, το Mind the Lab, στην Αθήνα. Έναν χρόνο μετά, είναι ήδη σε συζητήσεις για τη διεξαγωγή του Mind the Lab σε Βερολίνο, Μαδρίτη και Σάο Πάολο.

Ο Θοδωρής, βιολόγος, πρώην ερευνητής στη μοριακή γενετική, με διδακτορικό στο King's College του Λονδίνου και χρηματοδότηση από το Welcome Trust, παράτησε το εργαστήριό του για να γίνει αυτό που σήμερα αποκαλούμε «επικοινωνητής» της Επιστήμης (Science Communicator).

«Σε κοινωνικούς κύκλους, όταν με ρωτούσαν "τι κάνεις;", απαντούσα "μελετώ τη γενετική ποικιλομορφία στο Xq22" και ο κόσμος έμενε άφωνος. "Τι είναι αυτό το πράγμα;", αναρωτιόταν», λέει, εξηγώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ πώς πήρε την απόφαση αυτή. «Καταλάβαινα ότι εγώ είχα εστιάσει σε κάτι, στην έρευνά μου, που είχε μεγάλη σημασία για τον έξω κόσμο, εν τούτοις δεν ήξερα ούτε να πω τι κάνω, ούτε να εξηγήσω για ποιοι λόγο είναι σημαντικό για τους άλλους. Κατάλαβα ότι υπήρχε ένα κενό στην επικοινωνία των επιστημονικών θεμάτων», προσθέτει.

Σε ένα πιο μεγάλο κάδρο, η έλλειψη γνώσεων σε θέματα, που αφορούν την κλιματική αλλαγή, τους εμβολιασμούς, αλλά και σε άλλα που ακούγονται ίσως πιο εξειδικευμένα, όπως η αποθήκευση ή μη των βλαστοκυττάρων όταν γεννάει μια γυναίκα, τα αυτόματα οχήματα, η εξέλιξη της Τεχνητής Νοημοσύνης, ή η μετανάστευση στον Άρη, τεκμηριώνει αυτό το κενό. «Δεν είναι μόνο ανάγκη του ανθρώπου, αλλά δικαίωμα και υποχρέωσή του η κατανόηση επιστημονικών θεμάτων», υπογραμμίζει ο Θοδωρής, «η μη κατανόησή τους, συνιστά επιστημονικό αναλφαβητισμό».

Σε αυτό ακριβώς το σημείο είναι που ήρθε η ιδέα του «Mind the Lab»: «Για να προσεγγίσεις τον κόσμο που δεν τον ενδιαφέρει ή νομίζει ότι δεν τον ενδιαφέρει η Επιστήμη, φέρνεις την Επιστήμη εκεί που είναι αυτός.

Στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και δη στο μετρό. Σε 8 σταθμούς του μετρό περνάνε περίπου 120.000 άτομα την ημέρα», εξηγεί.

Το πρώτο «Mind the Lab» πραγματοποιήθηκε πιλοτικά τον Φεβρουάριο του 2017 στην Αθήνα και αναμένεται να επαναληφθεί τον ερχόμενο Νοέμβριο. Η επιτυχία του δεν μεταφράζεται μόνο στο γεγονός ότι θα επαναληφθεί στην Αθήνα, αλλά και στο ότι υπήρξε έντονο ενδιαφέρον από μεγάλες πρωτεύουσες, της Γερμανίας, της Ισπανίας και της Βραζιλίας, για να διοργανώσουν το φεστιβάλ αυτό.

«Είναι μία δική μας κοινωνική καινοτομία που προσπαθούμε να εξάγουμε. Ειδικά για το Βερολίνο, θεωρώ μεγάλη επιτυχία το γεγονός ότι μιλάμε τώρα με τον εκπρόσωπο του δημάρχου και με τα τέσσερα πολυτεχνεία που έχουν και συζητούν να το οργανώσουν», λέει με συγκρατημένη αισιοδοξία.

Πώς λειτουργεί, όμως το «Mind the Lab» και γιατί είναι καινοτόμο; «Είναι υπερπολλαπλή η ορατότητα του φεστιβάλ σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο. Εν τούτοις, ο κόσμος σου δίνει 2 λεπτά, δε σου δίνει 2 ώρες, όπως σε ένα φεστιβάλ επιστημών. Όλοι κάνουν φεστιβάλ, εκδηλώσεις και περιμένουν τον κόσμο να έρθει. Αν όμως, ο στόχος είναι να επιμορφώσεις το ευρύτερο κοινό, δεν γίνεται έτσι μόνο. Θέλει διεισδυτικές παρεμβάσεις», εξηγεί ο Θοδωρής.

Στο «Mind the Lab» οι επιστήμονες αναλαμβάνουν να δείξουν πώς συνδέεται η επιστήμη των Εργαστηρίων, με την καθημερινότητα του κόσμου. Είναι διαδραστικό φεστιβάλ, όπου οι επιστήμονες δείχνουν στοιχεία τεχνητής νοημοσύνης, φυσικής και πώς τα βρίσκει κανείς στην καθημερινότητά του. Οι επιστήμονες μετακομίζουν το εργαστήριό τους σε δημόσιο χώρο και όποιος θέλει σταματάει να παρακολουθήσει. Τα πειράματα είναι σχεδιασμένα, ώστε να μην παίρνουν πολύ χρόνο, από 2 έως πέντε λεπτά.

Κώστας Πλιάκος , CNN Greece

Σάββατο, 31 Μαρτίου 2018

Πηγή: Hellas Sat

Έχουν περάσει λίγοι μήνες από τότε που ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης Νίκος Παππάς ανακοίνωσε την δημιουργία Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού και περίπου δύο εβδομάδες από την επίσημη παρουσίασή του.

Η πρώτη ανακοίνωση του υπουργού συνοδεύτηκε από ποικίλα σχόλια σχετικά με τη δυνατότητα μιας χώρας, όπως η Ελλάδα, να μπει στον χάρτη των Διαστημικών Οργανισμών. Για όσους δεν γνωρίζουν πολλά για το θέμα ήταν εν μέρει μια αναμενόμενη αντίδραση στη λογική του: "εδώ δεν έχουμε να πληρώσουμε συντάξεις και θέλουμε και διάστημα;"

Για όσους όμως γνώριζαν λίγα περισσότερα πράγματα για το θέμα της διαστημικής τεχνολογίας στην Ελλάδα, ήταν πράγματι λυπηρό να βλέπουν αυτές τις λοιδορίες πόσο δε μάλλον τη στιγμή που πίσω από το θέμα "Διαστημική τεχνολογία στην Ελλάδα" υπάρχουν οι περίπου 50 πιο καινοτόμες επιχειρήσεις της χώρας και τουλάχιστον 2.000 από τους καλύτερους επιστήμονες που διαθέτουμε.

Με δεδομένο ότι όλο αυτό είναι κάτι εντελώς καινούργιο για την ελληνική πραγματικότητα,  το καλύτερο που θα είχαμε να κάνουμε θα ήταν να ακούσουμε τους ίδιους τους ανθρώπους που ασχολούνται με τη διαστημική τεχνολογία στην Ελλάδα. Να μιλήσουν για την ελληνική Οδύσσεια του Διαστήματος, το πού βρισκόμαστε και αν τελικά θα είναι χρήσιμος ή όχι, ένας κρατικός φορέας για το διάστημα.

Θανάσης Πότσης. Πρόεδρος Ένωσης Ελληνικών Βιομηχανιών Διαστημικής Τεχνολογίας (short)

Δείτε εδώ, ολόκληρη τη συνέντευξη του κ. Θανάση Πότση

Ο πρώτος πυρήνας εταιριών στον τομέα της διαστημικής τεχνολογίας δημιουργήθηκε στην Ελλάδα το 2005 με τη συμμετοχή της χώρας μας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) λέει στο CNN Greece ο κ. Θανάσης Πότσης, πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Βιομηχανιών Διαστημικής Τεχνολογίας και Εφαρμογών (ΕΒΙΔΙΤΕ) και πλέον, και μέλος του ΔΣ του Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού.

"Τότε υπήρχαν δέκα εταιρίες σήμερα έχουν γίνει σαράντα, δίνοντας δουλειά σε περισσότερους από 2.000 Έλληνες επιστήμονες και μηχανικούς που δραστηριοποιούνται στο χώρο της διαστημικής τεχνολογίας."

Tότε για πρώτη φορά δίνεται το πλαίσιο να μπορούν οι επιχειρήσεις, πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, να συμμετάσχουν στις αποστολές του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος λέει ο κ. Χόρχε Σάντσες, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Space Cluster του Corallia.

"Αυτό γινόταν με ένα πολύ συστηματικό και δομημένο τρόπο διότι η συμμετοχή της Ελλάδας στην ESA ακολουθείται από μία οικονομική συμμετοχή της χώρας στον μηχανισμό αυτό, σήμερα περίπου 10 εκατομμύρια το χρόνο, όπου σύμφωνα με τον κανονισμό του οργανισμού αυτά τα χρήματα πρέπει να επιστρέφουν στη χώρα που τα δίνει με συγκεκριμένα προγράμματα για την παραγωγή βιομηχανικού έργου."

Για τον κ. Πότση η ίδρυση του Ελληνικού Οργανισμού Διαστήματος είναι ένα δείγμα ωριμότητας της χώρας μας τονίζοντας ότι η αγορά του διαστήματος, καθαρά εμπορικά, είναι σήμερα μια αγορά 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων με ένα ρυθμό ανάπτυξης που ξεπερνά το 8% ετησίως. Επιπρόσθετα, για τις ελληνικές επιχειρήσεις πρόσθεσε ότι τα τελευταία χρόνια αυξάνουν διαρκώς τον τζίρο τους, που αυτό είναι δείγμα υγιούς επιχειρηματικότητας και μάλιστα εν μέσω κρίσης.

Ανάρτηση physicsgg 24/05/2014 (νεώτερη ενημέρωση 3/4/2018)

(...... η συνέχεια του άρθρου: «Η «τρέλα» για την εύρεση του γεωγραφικού μήκους«)

=========================

Το σημερινό λογότυπο της Google είναι αφιερωμένο
στην 325η επέτειο από την γέννηση του John Harrison

==========================

O John Harrison (1693 - 1776) μεγάλωσε σε ένα χωριό στο Barrow, ένα κοιμισμένο αγροτικό χωριό όπου τίποτε δεν συνέβαινε ποτέ, και η ζωή δεν είχε αλλάξει καθόλου από την εποχή του Σαίξπηρ. Ακολούθησε το επάγγελμα του ξυλουργού, αφού μαθήτευσε από μικρή ηλικία δίπλα στον επίσης ξυλουργό πατέρα του. Από μόνος του σε ηλικία 20 ετών είχε μάθει να κατασκευάζει ρολόγια και ήδη θεωρείτο ειδήμων ωρολογοποιός.

Τα πρώτα ρολόγια του John Harrison δεν διέφεραν και πολύ από τα υπόλοιπα της εποχής του εκτός από την αποκλειστική χρήση ξύλου!

John Harrison

Το 1720, ο σερ Charles Pelham, πλούσιος κτηματίας της περιοχής, ανέθεσε στον Harrison να κατασκευάσει ένα ρολόι πύργου. Ο Harrison δεν είχε κατασκεύασε ποτέ μέχρι τότε ανάλογο ρολόι, αλλά γνώριζε τα προβλήματα μιας τέτοιας κατασκευής, όπως το σκούριασμα, το πάγωμα λιπαντικών ελαίων τον χειμώνα, η σκόνη κ.λπ.

Ωστόσο ο Harrison κατασκεύασε το ρολόι του πύργου με κυλισιοτριβείς από γουαγιάκο - ένα βαρύ και σκληρό τροπικό ξύλο, το οποίο εκκρίνει τη δική του λιπαντική ουσία. Το ρολόι αυτό μολονότι ολοκληρώθηκε το 1722 χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα χωρίς να χρειάζεται λίπανση. Σε ηλικία 30 και κάτι είχε κατασκευάσει με τη βοήθεια του μικρότερου αδερφού του, δυο ρολόγια εκκρεμούς που δεν είχαν όμοιά τους σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Ας δούμε τις τροποποιήσεις που επέφερε ο John Harrison στο σχεδιασμό και τη λειτουργία του εκκρεμούς. Ήδη εκείνη την εποχή ήταν ευρέως γνωστό ότι τα ρολόγια εκκρεμούς επηρεάζονταν δυσμενώς από τις θερμοκρασιακές μεταβολές, και ότι γι΄αυτό ευθυνόταν το ίδιο το εκκρεμές - η μεταλλική ράβδος με το μολύβδινο βαρίδι στην άκρη της. Ο χρόνος αιώρησης ενός εκκρεμούς - η περίοδός του - εξαρτάται από το μήκος του (.......)

Μετά το 2700 λόγω συσσώρευσης του Μετώνειου σφάλματος δεν θα μπορούν να συμπέσουν ποτέ την ίδια εβδομάδα η Ιουλιανή και η Γρηγοριανή πανσέληνος

Το 2017 το Πάσχα των Ορθοδόξων και των Καθολικών συνέπεσαν, κάτι που θα ξανασυμβεί μετά από οκτώ χρόνια, το 2025. Φέτος Καθολικοί και Ορθόδοξοι θα γιορτάσουν με διαφορά μιας εβδομάδας, οι πρώτοι την 1η Απριλίου και οι δεύτεροι στις 8 Απριλίου.

Το 2019 και το 2020 θα υπάρχει πάλι διαφορά μιας εβδομάδας στο Πάσχα, αλλά το 2021 η «ψαλίδα» θα ανοίξει σχεδόν στον ένα μήνα. Μετά το επόμενο κοινό Πάσχα στις 20 Απριλίου του 2025, κοινός θα είναι ο εορτασμός ξανά τα έτη 2028, 2031, 2034, 2037, 2038, 2041 κ.α.

Στον 21ο αιώνα τα όρια εορτασμού του Ορθόδοξου Πάσχα είναι από τις 4 Απριλίου το νωρίτερο έως τις 8 Μαϊου το αργότερο, ενώ τα όρια του Καθολικού Πάσχα από τις 22 Μαρτίου το νωρίτερο έως τις 25 Απριλίου το αργότερο. Αυτό σημαίνει ότι οι Καθολικοί δεν θα έχουν ποτέ Πάσχα τον Μάιο και οι Ορθόδοξοι ποτέ Πάσχα τον Μάρτιο.

Συνολικά, στα 100 χρόνια του 21ου αιώνα το Πάσχα θα είναι κοινό τα 31 έτη, αλλά κάθε επόμενο αιώνα αυτό θα συμβαίνει όλο και σπανιότερα. Μάλιστα, το τελευταίο κοινό Πάσχα υπολογίζεται ότι θα συμβεί το έτος 2698. Από εκεί και πέρα, Ορθόδοξοι και Καθολικοί δεν θα γιορτάσουν ξανά από κοινού την ανάσταση του Χριστού.

Γιατί όμως κάποια στιγμή στο απώτερο μέλλον θα πάψει να υπάρχει κοινό Πάσχα; Και γιατί σήμερα υπάρχει αυτή η απόκλιση ανάμεσα στο Ορθόδοξο και στο Καθολικό Πάσχα, η οποία μάλιστα δεν είναι σταθερή, αλλά εμφανίζει μεγάλες διακυμάνσεις, ακόμη και από χρονιά σε χρονιά; Γιατί η ημερομηνία του Πάσχα μετακινείται και πώς αυτό σχετίζεται με την αστρονομία;

Εν αρχή ήταν οι Εβραίοι

Η ιστορία αρχίζει με τους Εβραίους, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν ένα ημερολόγιο που βασιζόταν στον κύκλο της Σελήνης. Το Πάσχα -από την εβραϊκή λέξη «πεσάχ» που σημαίνει «διέλευση» (της Ερυθράς Θάλασσας)- γιορταζόταν την 14η του μήνα Νισάν, ημέρα της πρώτης πανσελήνου της άνοιξης ή αμέσως μετά από την εαρινή ισημερία.

Στη συνέχεια, η εαρινή ισημερία συνδέθηκε με τον εορτασμό του Χριστιανικού Πάσχα και την Ανάσταση του Χριστού. Αυτό συνέβη, επειδή ο Χριστός αναστήθηκε την πρώτη μέρα μετά το Εβραϊκό Πάσχα.

Με ιδιαίτερη ικανοποίηση ανακοινώνουμε ότι από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας  (ΓΓΕΤ) ορίζεται ως νέο μέλος του Δ.Σ. του Κέντρου Διάδοσης Επιστημών και Μουσείου Τεχνολογίας - ΝΟΗΣΙΣ ο αναπληρωτής καθηγητής τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ κ. Κλεομένης Τσιγάνης, σε αντικατάσταση του εκλιπόντος Δρ Αντώνη Τρίμη.

Διοικητικό Συμβούλιο 
"Φίλων του Ιδρύματος ΚΔΕΜΤ- π. Τεχνικού Μουσείου Θεσσαλονίκης"

Μπορεί κάποιοι διάσημοι ηθοποιοί του Χόλιγουντ να έχουν αστέρι με το όνομά τους στη γνωστή Λεωφόρο, όμως ο Λαρισαίος αστροφυσικός Κλεομένης Τσιγάνης από το 2008 μπορεί να περηφανεύεται ότι ένας αστεροειδής που απέχει περίπου 446.600.000 χλμ. από τη Γη, φέρει το όνομά του, ή για την ακρίβεια, το επίθετό του. Ήταν η τιμή που τού έγινε για τη συνεισφορά του και την αναγνώριση του επιστημονικού του έργου από την Επιτροπή Ονοματολογίας Μικρών Σωμάτων της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης.

Ο Κλεομένης Τσιγάνης γεννήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 1974 στη Λάρισα, και από πολύ μικρή ηλικία είχε αγάπη για τη φυσική και τα μαθηματικά. Ο πατέρας του, τοπογράφος στο επάγγελμα, τον ανέβαζε στην ταράτσα, και με τα όργανα που χρησιμοποιούσε στη δουλειά του, τον βοηθούσε να δει τη Σελήνη.

Το 1996 αποφοίτησε από τη Φυσική του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ενώ το 2002 ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στην ίδια σχολή. Tην περίοδο 2002-2004 εργάστηκε ως μεταδιδακτορικός ερευνητής του Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) της Γαλλίας, και συγκεκριμένα στο Observatoire de la Cote d' Azur στη Νίκαια, με υποτροφία από το πρόγραμμα Marie Curie Individual Fellowships της Ε.Ε. Από το 2006 έχει τη θέση του Λέκτορα στο Τμήμα Φυσικής του ΑΠΘ, όπου έχει διδάξει στο Τμήμα Φυσικής αλλά και στο Τμήμα Μαθηματικών.

Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζουν στους εξής τομείς: Μη Γραμμική Δυναμική - Ουράνια Μηχανική και Δυναμική Εξέλιξης του Ηλιακού Συστήματος -πλανητικά συστήματα (χαοτικές κινήσεις αστεροειδών).  Έχει πλούσιο ερευνητικό έργο και πολυάριθμες δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά, αλλά και πλήθος ετεροαναφορών στις εργασίες του (σύμφωνα με το Astrophysics Data Systems (ADS) είχε 638 ετεροαναφορές στην πενταετία 2006-2010).