THESTIVAL TEAM  ΠΑΙΔΕΙΑ 20/05/19

Gamification, η ένταξη του παιχνιδιού στην εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά και το project Tinkering EU (science capital for all), είναι μερικές από τις εκπαιδευτικές καινοτόμες δράσεις που συμβαίνουν με σημείο συνάντησης το ΝΟΗΣΙΣ.

Το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου, στην πόλη Brno της Τσεχίας πραγματοποιήθηκε η δεύτερη εκπαιδευτική επίσκεψη στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου Science Inspired.

Είκοσι εκπαιδευτικοί από τέσσερις χώρες (Πολωνία, Τσεχία, Ουγγαρία και Ελλάδα) και 20 στελέχη από τα αντίστοιχα science centers (Experyment, VIDA, Agora, ΝΟΗΣΙΣ) συμμετείχαν και παρακολούθησαν πλήθος ομαδικών δραστηριοτήτων και εργαστηρίων που γίνονται στο πλαίσιο του έργου. Οι δράσεις αυτές χαρακτηρίζονται από την ένταξη του παιχνιδιού (gamification) ως εκπαιδευτική μέθοδο, καθώς και από τη χρήση εφαρμογών σύγχρονης τεχνολογίας, με στόχο να εμπνεύσουν και να παρακινήσουν παιδιά και εφήβους να ασχοληθούν με την επιστήμη και την τεχνολογία.

Στο τέλος της τριήμερης εκπαίδευσης οι συμμετέχοντες οργανωμένοι σε ομάδες και χρησιμοποιώντας συγκεκριμένες εφαρμογές (kinomaster), παρουσίασαν τα δικά τους εκπαιδευτικά βίντεο βασισμένα σε εκθέματα ή/ και θεματικές ενότητες του VIDA!.

Μετά την επιστροφή τους από την Τσεχία, τα μέλη της ελληνικής αποστολής, συναντήθηκαν στο ΝΟΗΣΙΣ, με τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι συμμετέχουν στο έργο, και αντάλλαξαν χρήσιμες πληροφορίες και συμπεράσματα από το δεύτερο αυτό εκπαιδευτικό ταξίδι.

Από parallaxi - May 21, 20190

Εικόνα: Γιάννης Τριανταφυλλόπουλος

Λέξεις: Παναγιώτης Κιούσης, Γιάννης Καραμήτσιος

Μια ακόμη θερινή τουριστική περίοδος αρχίζει. Η Θεσσαλονίκη, χάρη στην πετυχημένη πολιτική τουριστικής προβολής της απερχόμενης διοίκησης του Δήμου, αναμένει αυξημένη τουριστική κίνηση. Το ζήτημα όμως είναι ότι η ανάπτυξη αυτή δεν φαίνεται να βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής ούτε των υποψηφίων Δημάρχων, αλλά ούτε και των ψηφοφόρων. Σημαντικά ζητήματα σχετικά με τον τουρισμό παραμένουν εκκρεμή ή επιδεινώνονται. Ένα από αυτά είναι και η κατάσταση και αξιοποίηση των πλούσιων σε αισθητική και ιστορική αξία μνημείων μας, πολλά από τα οποία παραμένουν εδώ και χρόνια χωρίς στοιχειώδεις εργασίες συντήρησης. Το σημαντικότερο όμως πρόβλημα είναι ότι τα μνημεία αυτά δεν προβάλλονται και δεν αναδεικνύονται σωστά.

Τα ρωμαϊκά μνημεία

Ας πάρουμε για παράδειγμα την Αψίδα του Γαλερίου, ή Καμάρα όπως την αποκαλούμε, και την Ροτόντα. Το χρώμα της Καμάρας κοντεύει να αλλάξει από την καπνιά και τη μουτζούρα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Τα γλυπτά της όσο περνά ο καιρός διαβρώνονται όλο και περισσότερο, με κίνδυνο να μην διακρίνονται καθόλου έπειτα από λίγα χρόνια. Απαιτείται διαρκής προσπάθεια καθαρισμού και συντήρησης. Η Ροτόντα συντηρείται ίσως σε καλύτερο βαθμό.

Εικόνα: Γιάννης Τριανταφυλλόπουλος

Παράλληλα, πρόκειται για δύο μνημεία που μπορούν να προβληθούν ως εξαιρετικά σημαντικά, αρκεί να επενδυθούν με την κατάλληλη εξιστόρηση. Μας έρχονται από μια περίοδο όταν η Θεσσαλονίκη είχε καταστεί η σημαντικότερη πόλη στο ανατολικό τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και έδρα του Καίσαρα. Η Καμάρα αναπαριστά σκηνές από έναν θρίαμβο της Αυτοκρατορίας εναντίον του μεγάλου αντιπάλου της εποχής, της Περσίας. Η Ροτόντα προοριζόταν για μαυσωλείο του Καίσαρα, ή ειδωλολατρικός ναός. Συμπυκνώνει τρεις πολιτισμούς, ρωμαϊκό, βυζαντινό, οθωμανικό. Μαζί ορθώνονται σε ένα σημείο της Εγνατίας οδού, το οποίο ένωνε τη Δύση με την Ανατολή, την παλιά Ρώμη με τη νέα Ρώμη. Όλα αυτά τα στοιχεία θα μπορούσαν να συνθέσουν ένα αφήγημα που, με την κατάλληλη προβολή, θα τόνιζε την Θεσσαλονίκη ως σημαντικό ιστορικό κέντρο και θα άφηνε ένα έντονο αποτύπωμα στον κάθε επισκέπτη. Το ίδιο ισχύει βέβαια και για τα υπόλοιπα ρωμαϊκά μνημεία, όπως τα ανάκτορα του Γαλερίου ή την αρχαία ρωμαϊκή αγορά. Χωρίς κάποιο πλαίσιο, δεν βλέπει κανείς παρά μόνο κάποιες πέτρες. Οι υπάρχουσες πληροφοριακές πινακίδες είναι γραμμένες αποκλειστικά σε «αρχαιολογική διάλεκτο» και όχι μόνο δε βοηθούν, αλλά μπορούμε να πούμε πως απωθούν. Φαντασθείτε τον τουρίστα που επισκέπτεται την αρχαία ρωμαϊκή αγορά και διαβάζει ότι «δημιουργήθηκε διπλή υπόγεια θολοσκεπής στοά (cryptoporticus), η οποία λειτουργούσε ως υποδομή της υπερκείμενης κορινθιακής στοάς και ως ανάλημμα της μεγάλης πλατείας». Μάλλον θα νιώσει πως όλο αυτό δεν τον αφορά, ή πως είναι πολύ λίγος για να το καταλάβει.

Ο αστροφυσικός Νίκος Πράντζος μας μιλά για εξωγήινους πολιτισμούς και τη «Μεγάλη Σιωπή»

Ο διακεκριμένος Έλληνας επιστήμονας μιλά στη HuffPost Greece.

Κώστας Μαυραγάνης

20/05/2019 07:25 EEST | Updated 20/05/2019 09:09 EEST

«Είμαστε μόνοι στο σύμπαν;»: Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα (αν όχι το σημαντικότερο) ερώτημα στην ιστορία της Επιστήμης, και, ως γνωστόν, δεν έχει απαντηθεί ακόμα. Σε θεωρητικό επίπεδο, είναι πολλές οι μελέτες που έχουν επιχειρήσει να δώσουν απαντήσεις σχετικά με το κατά πόσον θα ήταν πιθανόν να υπάρχει εξωγήινη ζωή (νοήμων/ εξελιγμένη ή όχι), ενώ οι σχετικές έρευνες βρίσκονται πλέον στην «ατζέντα» πολλών διαστημικών αποστολών, δημιουργώντας ελπίδες για ανακάλυψη ιχνών στη διαστημική «γειτονιά» μας, που μπορούσαν να αλλάξουν τον ρου της ιστορίας. Ωστόσο, το ακλόνητο δεδομένο της «σιωπής» συνεχίζει να υφίσταται, και μάλλον (εκτός κάποιας απρόσμενης εξέλιξης) θα συνεχίσει να υφίσταται για πολλά χρόνια ακόμα...αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν μπορούμε, τόσο σε επίπεδο Επιστήμης, όσο και Επιστημονικής Φαντασίας, να σκεφτόμαστε, να συζητούμε και να ελπίζουμε (ή να φοβόμαστε) πως ίσως κάποια στιγμή να υπάρξει Επαφή, «σπάζοντας» το αποκαλούμενο «Παράδοξο του Φέρμι»(σύμφωνα με το οποίο, βάσει αριθμών, αστρονομικών μετρήσεων και πιθανοτήτων και μόνο, θα έπρεπε να υπάρχουν στοιχεία για ύπαρξη εξωγήινων πολιτισμών- αλλά αντ? αυτού υπάρχει απόλυτη σιωπή- η αποκαλούμενη, από πολλούς, «Μεγάλη Σιωπή»). Και ένας από τους καλύτερους για να μας μιλήσει για αυτά τα θέματα είναι ο Έλληνας αστροφυσικός Νίκος Πράντζος, διευθυντής ερευνών του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας και του Ινστιτούτου Αστροφυσικής του Παρισιού.

Ο κ. Πράντζος, ο οποίος πρόσφατα συμμετείχε σε διεπιστημονική συνάντηση στο Παρίσιπου διοργανώθηκε από τον διεθνή επιστημονικό οργανισμό ΜΕΤΙ (Messaging Extraterrestrial Intelligence) μίλησε στη HuffPost Greece για μια σειρά θεμάτων «εξωγήινης» φύσης, απαντώντας σε ερωτήματα Επιστημονικής Φαντασίας, υπό το πρίσμα της σημερινής Επιστήμης, «καταρρίπτοντας», σε κάποιες περιπτώσεις, κάποιες από τις δημοφιλέστερες θεωρίες και αντιλήψεις περί εξωγήινων πολιτισμών που κυκλοφορούν μεταξύ των περισσότερων κατοίκων του πλανήτη Γη.

HuffPost Greece: Το ερώτημα εάν είμαστε μόνοι στο σύμπαν αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα της σύγχρονης επιστήμης. Δεδομένων των τεράστιων αποστάσεων και των περιορισμών που θέτει η Φυσική, θεωρείτε πως είναι πιο πιθανόν να απαντηθεί κάποια στιγμή (να έρθουμε σε επαφή με κάποιον εξωγήινο πολιτισμό) ή να μείνει αναπάντητο για πάντα, με εμάς ως είδος να παραμείνουμε αιώνια μόνοι στην κοσμική μας γειτονιά;

Νίκος Πράντζος: Πριν προσπαθήσουμε να δώσουμε κάποια απάντηση ας διευκρινίσουμε τι εννοούμε με το μόνοι στο σύμπαν. Μόνοι σαν μορφή ζωής ή σαν πολιτισμός τεχνολογικά εξελιγμένος; Το δεύτερο ενδιαφέρει πολύ περισσότερο τον πολύ κόσμο. Ωστόσο στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας της η Γη μας κατοικήθηκε από απλούς, μικροσκοπικούς οργανισμούς κι αν βρούμε κάποτε ζωή αλλού θα ανήκει πιθανότατα σ αυτή την κατηγορία. Όσο για το σύμπαν, δεν ξέρουμε αν έχει όρια και αν είναι πεπερασμένο ή άπειρο. Στη δεύτερη περίπτωση, όσο απειροελάχιστη και να είναι η πιθανότητα ύπαρξης άλλης ζωής είναι σίγουρο ότι κάπου θα υπάρχει σε κάποια μορφή (απλή ή εξελιγμένη), αλλά μπορεί να βρίσκεται τόσο μακριά (ακόμη και πέρα από το προσιτό μας σύμπαν) που να παραμείνει για πάντα άγνωστη σε μας.

Για το λόγο αυτό, αντί για το σύμπαν επικεντρώνουμε την προσοχή μας στο Γαλαξία μας που έχει κάπου 100 δισεκατομμύρια άστρα, αριθμός που φαντάζει αρκετά μεγάλος. Είναι όμως; Αν η πιθανότητα εμφάνισης ζωής είναι μια στα 100 δις., τότε δεν αποκλείεται να είμαστε μόνοι στο Γαλαξία. Αντίθετα με άλλες καταστάσεις (πχ το γαλλικό λότο όπου η πιθανότητα να κερδίσει κανείς είναι περίπου 1 στα 10 εκατομμύρια ή το ευρωπαϊκό όπου είναι 1 στα 100 εκατομμύρια) η πιθανότητα εμφάνισης ζωής ακόμη και σε ένα πλανήτη όμοιο με τη Γη μας είναι εντελώς άγνωστη, επειδή δεν ξέρουμε πως εμφανίστηκε η ζωή στη Γη και για ποιους λόγους εξελίχθηκε μέχρι τον ανθρώπινο πολιτισμό.

Παίρνοντας υπόψη τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι η απάντηση στο προαιώνιο αυτό ερώτημα μπορεί να αργήσει για δεκαετίες και αιώνες ή και να μη έρθει ποτέ, αν το ανθρώπινο είδος καταστραφεί στο μέλλον για κάποιο λόγο. Η απάντηση «είμαστε μόνοι στο Γαλαξία», φαίνεται απίθανη όσον αφορά τις απλούστερες μορφές ζωής (μονοκύτταροι οργανισμοί, βακτήρια ή μικρόβια μπορεί να υπάρχουν σε αφθονία σε άλλους πλανήτες έξω από το Ηλιακό μας σύστημα) αλλά δεν αποκλείεται να ισχύει για τεχνολογικά ανεπτυγμένους πολιτισμούς: ο δικός μας μπορεί πράγματι να είναι ο μόνος στο Γαλαξία σήμερα.

Εδώ να σημειώσουμε ότι «μόνοι στο χώρο» δεν σημαίνει αναγκαστικά «μόνοι στο χρόνο», ούτε «πρώτοι», ούτε «πιο εξελιγμένοι». Στα δέκα δισεκατομμύρια χρόνια ύπαρξης του Γαλαξία μας, χιλιάδες πολιτισμοί μπορεί να άνθησαν και να εξερεύνησαν τη διαστημική γειτονιά τους, όντας μόνοι στο Γαλαξία στη διάρκεια της ύπαρξης τους. Και μπορεί να εξαφανίστηκαν έπειτα από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια τεχνολογικής ανάπτυξης, αγνοώντας την ύπαρξη αυτών που προηγήθηκαν και παραμένοντας για πάντα άγνωστοι σε αυτούς που τους διαδέχθηκαν πολύ αργότερα πάνω σε άλλους πλανήτες. Ειλικρινά δεν ξέρω ποιο είδος μοναξιάς είναι τραγικότερο: το να είναι κανείς πράγματι μόνος ή το να πιστεύει ότι είναι μόνος επειδή δεν έχει καταφέρει να βρει τους άλλους;

Στους τρεις «πατέρες» της τεχνητής νοημοσύνης το βραβείο Turing -Το Νόμπελ Πληροφορικής

Πηγή: iefimerida.gr - https://www.iefimerida.gr/news/487914/stoys-treis-pateres-tis-tehnitis-noimosynis-vraveio-turing-nompel-pliroforikis-eikona

Τρεις επιστήμονες που έβαλαν τα θεμέλια των βαθιών νευρωνικών δικτύων μηχανικής μάθησης και έτσι βοήθησαν καταλυτικά στην ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, είναι οι φετινοί βραβευόμενοι με το Βραβείο Τιούρινγκ (Turing), θεωρούμενο και ως «Νόμπελ Πληροφορικής».

Το βραβείο απονέμει κάθε χρόνο η Ένωση Υπολογιστικών Μηχανών (ACM), συνοδευόμενο από το ποσό του ενός εκατομμυρίου δολαρίων, με την χρηματοδοτική υποστήριξη της Google.

Πρόκειται για τον Καναδό Γιοσούα Μπέντζιο, καθηγητή του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ και επιστημονικό διευθυντή του Ινστιτούτου Τεχνητής Νοημοσύνης Mila του Κεμπέκ, τον Αγγλοκαναδό Τζιόφρι Χίντον, αντιπρόεδρο της Google, επικεφαλής επιστήμονα του Ινστιτούτου Vector και ομότιμο καθηγητή του Πανεπιστημίου του Τορόντο, καθώς και τον Γαλλοκαναδό Γιαν Λεκάν, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης και επικεφαλής επιστήμονα για την τεχνητή νοημοσύνη στο Facebook

Εργαζόμενοι ανεξάρτητα, αλλά και μαζί, οι τρεις έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην επανάσταση των τελευταίων ετών στο πεδίο της μηχανικής μάθησης, το οποίο έχει οδηγήσει σε διαδοχικά επιτεύγματα, όπως στην υπολογιστική όραση, στην αναγνώριση ομιλίας, στη φυσική επεξεργασία της γλώσσας, στη ρομποτική και σε άλλους τομείς του αυτοματισμού. Οι τρεις τους άνοιξαν έτσι νέες δυνατότητες σε πολλά επιστημονικά πεδία, από τη βιοϊατρική έως την αστρονομία, και παράλληλα έκαναν πολύ πιο «έξυπνες» της κάθε είδους ηλεκτρονικές συσκευές της καθημερινότητας.

Αν και τα νευρωνικά δίκτυα είχαν κάνει αρχικά την εμφάνιση τους στη δεκαετία του '80, ήσαν οι Μπέντζιο, Χίντον και Λεκάν, οι οποίοι στις αρχές της δεκαετίας του 2000 ξεπέρασαν τους κάθε είδους σκεπτικισμούς που επικρατούσαν έως τότε και κατάφεραν να αναπτύξουν μεθόδους που σήμερα κυριαρχούν στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης.

Ενώ στην παραδοσιακή πληροφορική ένα πρόγραμμα λογισμικού κατευθύνει βήμα-βήμα τον υπολογιστή να κάνει κάτι, στη βαθιά μηχανική μάθηση ο υπολογιστής δεν έχει σαφείς εντολές, αλλά χρησιμοποιεί ένα αλγόριθμο μάθησης για να εξάγει μοτίβα από τα δεδομένα και έτσι να εκτελέσει αυτό που του έχει ανατεθεί (π.χ. να αναγνωρίσει ένα πρόσωπο σε μια εικόνα).

Newsroom , CNN Greece

Τετάρτη, 15 Μαίου 2019

Ο κορυφαίος σκακιστής και θρύλος για τους ανθρώπους της μαθηματικής και σύγχρονης σκέψης, Γκάρι Κασπάροφ, ενέπνευσε το ακροατήριο του διεθνούς φόρουμ της Microsoft που έγινε στην Αθήνα, με μια ομιλία με τίτλο «Το λαμπρό μέλλον του Ανθρώπου και Μηχανής» (The Bright Future of Human+Machine).

Μιλώντας στο φόρουμ παραδέχθηκε πως «όταν το 1997 έχασα από τον Deep Blue έχασα γιατί είχα κάνει περισσότερα λάθη. Ο Deep Blue, όμως, δεν ήταν κάποια πανέξυπνη μηχανή, κάθε άλλο, απλά δεν επαναλάμβανε την ίδια τακτική στο παιχνίδι του».

«Δεν θα πρέπει να υπάρχει το δίλλημα, άνθρωπος ή μηχανή» υποστήριξε ο Γκάρι Κασπάροφ. «Η ανθρώπινη διαίσθηση και η ανθρώπινη εμπειρία όταν συνεργάζονται με την αναλυτική δύναμη και την ταχύτητα των μηχανών, μπορούν να πετύχουν πολλά». Και κατέληξε λέγοντας: «Οι μηχανές δεν θα αντικαταστήσουν την ανθρώπινη δημιουργικότητα ούτε τη συναισθηματική ευαισθησία. Θα μας βοηθήσουν, όμως, να εξερευνήσουμε νέους ορίζοντες τους οποίους δεν έχουμε καν φανταστεί!»

Οι επιχειρήσεις πρέπει να δράσουν τώρα αν δεν θέλουν να μείνουν πίσω

Η διεθνής εμπειρία κατείχε επίσης σημαντική θέση στο συνέδριο, με τον κάθε ομιλητή να δίνει το δικό του στίγμα.

Ο βραβευμένος με Emmy, και σημαντική προσωπικότητα της Microsoft για θέματα τεχνολογίας τεχνητής νοημοσύνης, Σον Αλεξάντερ (Microsoft Principal Director, Microsoft AI, Microsoft Corp.) μίλησε για το πώς έχει εξελιχθεί το η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) και πού έχει φτάσει η τεχνολογία της εταιρείας: «Το ΑΙ μιλάει για λογική, κατανόηση και αλληλεπίδραση. Τα τελευταία χρόνια έχουμε πετύχει στις 4 βασικές διαστάσεις της φυσικής αλληλεπίδρασης: στην αναγνώριση εικόνας, την αναγνώριση ομιλίας, την αυτόματη μετάφραση και την αυτόματη κατανόηση, όταν δηλαδή ένα bot μπορεί να απαντήσει σε ερωτήσεις, κατανοώντας τα συμφραζόμενα. Η Microsoft σε όλους αυτούς τους τομείς, είναι πολύ πιο μπροστά από όλες τις άλλες εταιρείες μαζί».

Ο Κρις Μπράουερ, Director of Innovation in theInstitute of Management Studies at Goldsmiths, University of London, αναφέρθηκε στο παράδειγμα της Βρετανίας: «Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει τη δυνατότητα να γίνει παγκόσμιος ηγέτης στην ανάπτυξη του ΑΙ, αρκεί οι οργανισμοί να ενεργήσουν τώρα». Για να γίνει αυτό, είναι εξαιρετικά σημαντική η ανάπτυξη των απαραίτητων δεξιοτήτων:

Οι εταιρείες πρέπει να έχουν στρατηγική σκέψη για το πώς μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους τους να προσαρμοστούν στις νέες τεχνολογίες. Με τους ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης, είναι πιο σημαντικό από ποτέ οι επιχειρηματικοί ηγέτες να υιοθετήσουν μία υπεύθυνη προσέγγιση για την ενσωμάτωση του ΑΙ, ώστε να διασφαλίσουμε ότι το δυναμικό των επιχειρήσεων θα αισθάνεται και θα κατανοεί τα οφέλη από τις νέες τεχνολογίες.

Ο Μάικ Μπουγκέμπε, διεθνής ομιλητής και ιδρυτής του Lens.ai, είπε μεταξύ άλλων: «Το ΑΙ είναι ένα ταξίδι, μια διαρκής αναζήτηση. Μία και μόνο ιδέα δεν είναι ποτέ αρκετή!» και συνέχισε τονίζοντας: «Για να επιτύχει μια εταιρεία, πρέπει να αλλάξει τρόπο σκέψης, όχι developer. Δεν είναι οι αλγόριθμοι το πρόβλημα, αλλά η έλλειψη εκπαίδευσης της ηγεσίας. Η υγιής και έξυπνη ηγεσία φροντίζει να εκπαιδεύεται».