Φίλοι του Τ.Μ.Θ.

Mε την ευκαιρία συμπλήρωσης ενός χρόνου από τον θάνατο του.

Συμπληρώθηκε ένας χρόνος  από την απώλεια του Μάνου Ιατρίδη. Ο Μάνος αποτέλεσε την εμβληματική μορφή του Τεχνικού Μουσείου Θεσσαλονίκης,  το οποίο μεταξύ άλλων ίδρυσε το Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας ΝΟΗΣΙΣ. Για περισσότερα από 25 χρόνια σφράγισε με την αδιάλειπτη, αφιλοκερδή παρουσία και το ποικίλο έργο του την οργάνωση και λειτουργία του Μουσείου και συντέλεσε αποφασιστικά στην ανάπτυξη του.

Η αγάπη του Μάνου Ιατρίδη για τη γνώση, η πίστη του στη δύναμη της τεχνολογίας και  την πρόοδο, το απαράμιλλο ήθος και  ο ασυμβίβαστος χαρακτήρας του σε συνδυασμό με την ευγένεια ευπατρίδη, τον καθιέρωσαν με τρόπο ανεξίτηλο στη συνείδηση φίλων και γνωστών.

Θα τον θυμόμαστε με σεβασμό και αγάπη.

Οι φίλοι και συνοδοιπόροι στο μεγάλο έργο του Τεχνικού Μουσείου Θεσσαλονίκης,

Ο άνθρωπος που άνοιξε τα μουσεία στο κοινό

Μια αποτίμηση της πολιτισμικής κληρονομιάς του ακαδημαϊκού, αρχαιολόγου και ιστορικού τέχνης που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 81 ετών, έχοντας διευθύνει το Μουσείο Μπενάκη επί 41 χρόνια και σημαντικές ανασκαφές, όπως το ιερό του Αμυκλαίου Απόλλωνα στη Σπάρτη

Μαίρη Αδαμοπούλου | ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 25/04/2018

Το γραφείο του στη βιβλιοθήκη του Μουσείου Μπενάκη είναι άδειο από τη Μεγάλη Πέμπτη, οπότε και χρειάστηκε να εισαχθεί εσπευσμένα σε ιδιωτικό νοσοκομείο με συμπτώματα πνευμονίας. Κανείς όμως δεν ήθελε να πιστέψει μέχρι χθες ότι η δυνατή φωνή του, το τρανταχτό του γέλιο και οι έντονες χειρονομίες του όταν εκνευριζόταν δεν θα επέστρεφαν στο υπόγειο της οδού Κουμπάρη. Εκεί, στα σπλάχνα του κτιρίου όπου έζησε για περισσότερο από τέσσερις δεκαετίες, «χτίζοντας» έναν από τους μεγαλύτερους και πλέον δραστήριους μουσειακούς οργανισμούς στην Ελλάδα, το Μουσείο Μπενάκη. Ο Άγγελος Δεληβορριάς όμως, αν και έδωσε εδώ και 19 ημέρες μια γενναία μάχη για τη ζωή του, δεν κατάφερε αυτή τη φορά να βγει νικητής. Ήταν 81 ετών. Και έφυγε την ημέρα που οι φίλοι, οι μαθητές του και οι δικοί του άνθρωποι θα συγκεντρώνονταν για να τον τιμήσουν, καθώς χθες το απόγευμα είχε οριστεί η τελετή της επίσημης υποδοχής του από την Ακαδημία Αθηνών.

Τολμηρός, ευρυμαθής, πολυπράγμων, κοσμοπολίτης, ευθύς, ηγετικός, άοκνος, μα πάνω από όλα παθιασμένος με ό,τι καταπιανόταν, μπορούσε με την ίδια ευκολία να βρεθεί στο σκάμμα και να διευθύνει ως μάχιμος αρχαιολόγος την ανασκαφή στο ιερό του Αμυκλαίου Απόλλωνα (Λακωνία) και ύστερα από λίγο να βυθιστεί στη βιβλιοθήκη για να συγγράψει μια από τις πολλές πρωτότυπες μελέτες του: από μια νέα ερμηνευτική προσέγγιση της ζωφόρου του Παρθενώνα ώς την ξυλογλυπτική της Πελοποννήσου.

Είναι ο αρχαιολόγος που κατάφερε να κρατήσει το καράβι του Μουσείου Μπενάκη στον αφρό των κυμάτων για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες, χωρίς να αμφισβητήσει κανείς το βάθος των γνώσεών του και την πείρα του, ειδικά στον τομέα της γλυπτικής. Αυτά τα χαρακτηριστικά ήταν άλλωστε που πριν από δύο χρόνια τον οδήγησαν στις τάξεις των ακαδημαϊκών, μια θέση που ίσως και να είχε καθυστερήσει για τον σπουδαίο επιστήμονα με τη χαρισματική προσωπικότητα.

Ένας από τους μακροβιότερους διευθυντές μουσείου παγκοσμίως και ο μόνος που μπορούσε ταυτοχρόνως να ασκεί διοίκηση, να συγκεντρώνει χορηγίες, να ασχολείται με την επιστήμη και να κρατά πολιτικές ισορροπίες, κατάφερε να παρουσιάσει την Ελλάδα εν συνόλω σε έναν μουσειακό χώρο (τον οποίο τριπλασίασε) και σε έναν οργανισμό τον οποίο κατάφερε να γιγαντώσει, όχι χωρίς συνέπειες. Στην περίοδο της κρίσης αναγκάστηκε να πάρει δύσκολες αποφάσεις που είχαν ως συνέπεια απολύσεις και περικοπές μισθών, αλλά και κλείσιμο των μουσειακών χώρων για περισσότερες από μία ημέρα την εβδομάδα.

Το νέο βιβλίο του Βασίλη Παπαϊδη για τους λάτρεις των μυθικών κλασσικών αυτοκινήτων.

Δημοσιεύτηκε 21/4/2018

Ο Θεσσαλονικιός Βασίλειος Παπαϊδης αφού κατάφερε με πολύ δουλειά εδώ και χρόνια να ξεπεράσει τα σύνορα της χώρας και να δημιουργήσει ένα site που φιγουράρει ανάμεσα στα καλύτερα παγκοσμίως με θέμα το κλασσικό αυτοκίνητο (by Google ranking) τώρα με το νέο του βιβλίο με τίτλο "Little Tony's Bizzarrini 5300 GT Strada IA3*0260" περνάει στο κοινό του γνώση, εμπειρίες και έρευνα από πανάκριβα κλασσικά αυτοκίνητα που έχει οδηγήσει στο εξωτερικό σε πολυτελή χειρόδετα συλλεκτικά αντίτυπα, πάντα σε περιορισμένο αριθμό όπως αρμόζει στο "αντικείμενο του πόθου" όπως συνηθίζει να εκφράζεται για το σπάνιο κλασσικό αυτοκίνητο.

Εμείς ήμασταν εκεί σε μια πολύ θερμή και συναισθήματική στιγμή να καταγράψουμε την παρουσίαση του βιβλίου στο NOESIS,όπου ο κ. Μιχάλης Γκαβέζος υπεύθυνος του Εκθετηρίου Αυτοκινήτων του Μουσείου Τεχνολογίας Θεσσαλονίκης θα προλόγιζε το βιβλίο που ήδη βρίσκεται σε 7 χώρες έκτος Ελλάδας και ευχόμαστε να κατακτήσει ακόμα περισσότερες!

Το θέμα της κλιματικής αλλαγής μπορεί να θεωρείται ως ένα από τα πλέον φλέγοντα ζητήματα παγκοσμίως, ερχόμενο εκ νέου στην επικαιρότητα με την COP21. Ωστόσο, στην Ελλάδα, όσο και να είναι εύκολο να καταλάβει κανείς ότι επηρεάζεται όλος ο πλανήτης και η χώρα μας δεν αποτελεί εξαίρεση, γενικά θα μπορούσε να πει κανείς ότι υπάρχει μια τάση το συγκεκριμένο ζήτημα να παραβλέπεται, ως κάτι από αυτά με τα οποία «ασχολούνται στο εξωτερικό», όπου έχουν τον χρόνο, τα χρήματα και γενικότερα την άνεση να το κάνουν.

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς μετεωρολόγος ή να έχει ασχοληθεί με τις φυσικές επιστήμες γενικότερα, για να καταλάβει ότι κάτι τέτοιο αποτελεί εσφαλμένη αντίληψη, η οποία υποβαθμίζει τη σημασία του ζητήματος. Δεν χρειάζεται κανείς να παρακολουθεί περιβαλλοντικές εκπομπές, ντοκιμαντέρ και ιστοσελίδες για δει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής: Μέσα στα τελευταία χρόνια, όλοι κατά καιρούς έχουμε πει ότι «ο καιρός τρελάθηκε», με αφορμή φαινόμενα όπως αυτά που παρατηρήθηκαν τα περασμένα Χριστούγεννα, όταν στην «καρδιά» της χειμερινής περιόδου η ηλιοφάνεια ήταν έντονη (ακόμα και για τα ελληνικά δεδομένα), συνοδευόμενη από ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες. Είναι ολοφάνερο εδώ και καιρό: Ο καιρός αλλάζει, «παραβιάζοντας» όλα όσα θεωρούσαμε δεδομένα όσον αφορά στις διαφορετικές εποχές του χρόνου.

Όπως τονίζει ο Κώστας Λαγουβάρδος, μετεωρολόγος και διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, ο Νοέμβριος και ο Δεκέμβριος είχαν υψηλές θερμοκρασίες, και διαπιστώνεται ότι πολλούς μήνες μήνες τον χρόνο παρουσιάζεται μια τέτοιου είδους «συμπεριφορά», με θερμοκρασίες άνω των κανονικών τιμών. «Σίγουρα είναι κάτι ανησυχητικό, προϊδεάζει ότι κάτι συμβαίνει», αναφέρει σχετικά- αν και υπογραμμίζει ότι, ανεξαρτήτως των θερμοκρασιών, δεν είναι σωστό να αποδίδεται ότι «ισχυρό» συμβαίνει στην κλιματική αλλαγή, καθώς όλα αυτά είναι και μέσα στη φυσική εξέλιξη του καιρού.

«Δεν θα πρέπει να αποδίδουμε όμως στις κλιματικές αλλαγές ό,τι κακό συμβαίνει. Υπάρχει μια τάση και στον επιστημονικό χώρο και στο ευρύ κοινό να πιστεύει ότι έχουμε αλλάξει τον καιρό, έχουμε καταστρέψει το κλίμα, με αφορμή έντονα καιρικά φαινόμενα, ωστόσο δεν έχει ακόμα πιστοποιηθεί ότι τα φαινόμενα αυτά έχουν αυξηθεί. Αλλά επειδή σε ένα κλίμα που αλλάζει είναι πιθανόν να συμβεί και αυτό, είναι κάτι που πρέπει να παρακολουθούμε» αναφέρει ο κ. Λαγουβάρδος.

«Από την άλλη όταν βλέπουμε σχεδόν συστηματικά σε όλους τους μήνες απόκλιση προς τα πάνω, αυτό μας ανησυχεί και δείχνει ότι κάτι συμβαίνει με το κλίμα όλου του πλανήτη. Αν και δεν έχουμε δει στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια πολύ ισχυρούς καύσωνες, η εμμονή των αποκλίσεων σχεδόν κάθε μήνα είναι κάτι που δείχνει σίγουρα ότι κάτι συμβαίνει» προσθέτει.

Με το ζήτημα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα ασχολήθηκε ειδική επιτροπή διακεκριμένων επιστημόνων κατόπιν πρωτοβουλίας του τότε διοικητή της ΤτΕ, Γιώργου Προβόπουλου, τον Μάρτιο του 2009. Οι μελέτες διήρκεσαν 26 μήνες, και η έκθεση δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2011, αποτιμώντας το κόστος της κλιματικής αλλαγής για την ελληνική οικονομία, το κόστος της τυχόν αδράνειας, καθώς και το κόστος των μέτρων άμβλυνσης των συνεπειών. Επίσης, με το συγκεκριμένο ζήτημα έχει ασχοληθεί και μελέτη που εκπονήθηκε από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών για λογαριασμό του WWF Ελλάς (WWF Ελλάς, «Το αύριο της Ελλάδας: επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα κατά το άμεσο μέλλον» Αθήνα, Σεπτέμβριος 2009).

Τι δείχνουν τα κλιματικά μοντέλα

Όπως επισημαίνει στη HuffPost Greece ο Χρήστος Ζερεφός, διακεκριμένος ακαδημαϊκός, πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής Όζοντος και, μεταξύ άλλων, συντονιστής της ΕΜΕΚΑ (Επιτροπή Μελέτης Επιπτώσεων Κλιματικής Αλλαγής), που συνέταξε τη μελέτη της ΤτΕ, η Ελλάδα βρίσκεται σε μια περιοχή η οποία είναι «στο κόκκινο», σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις των κλιματικών μοντέλων από την IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change), αλλά και από άλλες εκτιμήσεις συνόλου μοντέλων από άλλες υπηρεσίες, οργανώσεις και ερευνητικά κέντρα (μεταξύ των οποίων η Ακαδημία Αθηνών και το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών). «Το "κόκκινο" προκύπτει από τη γεωγραφική θέση της Ελλάδας, η οποία βρίσκεται ανάμεσα στην εύκρατη Ευρώπη και την έρημο της βόρειας Αφρικής. Επίσης, από το γεγονός ότι έχει ένα εξαιρετικά πολύπλοκο ανάγλυφο, με τέτοια διάταξη - από βορρά προς νότο κυρίως - ώστε η δυτική πλευρά της Ελλάδας να δέχεται σημαντικές βροχές, ενώ οι περιοχές των Κυκλάδων και της ανατολικής Στερεάς να πάσχουν από λειψυδρία. Αυτό ίσχυε από την αρχαιότητα» σημειώνει ο κ. Ζερεφός.

Όπως επισημαίνεται στη μελέτη της ΤτΕ, η Ελλάδα είναι μια χώρα με εξαιρετικά μεγάλο μήκος ακτογραμμής, περίπου 16.300 χλμ. (όσο περίπου το 1/3 της περιφέρειας του πλανήτη), εκ των οποίων περίπου τα 1.000 χλμ. αποτελούν περιοχές υψηλής ευπάθειας στην κλιματική αλλαγή. Η ευπάθεια έγκειται στον κίνδυνο ανόδου της μέσης στάθμης της θάλασσας στη χώρα μας, η οποία εκτιμάται ότι θα κυμανθεί μέχρι το 2100 μεταξύ 0,2 και 2 μέτρων. Από το σύνολο της ακτογραμμής της Ελλάδος, περίπου το 20% αποτελεί ακτές με μέτρια έως υψηλή ευπάθεια στις αναμενόμενες, βάσει των εκτιμήσεων, εξελίξεις. «Ο κίνδυνος, ιδιαίτερα για ορισμένες περιοχές, είναι πολύ αυξημένος, αλλά είναι αδύνατον να απαριθμηθούν. Αυτές που θα πληγούν περισσότερο είναι αυτές στα μεγάλα Δέλτα των ποταμών, όπως του Νέστου και του Αξιού, το Μεσολόγγι κ.α.» υπογραμμίζει ο κ. Ζερεφός- συμπληρώνοντας ότι πριν το 1950 η άνοδος της στάθμης της θάλασσας από φυσικά αίτια ήταν της τάξης του 1 - 1,5 χιλιοστού τον χρόνο περίπου, δηλ 15 εκατοστά τον αιώνα. «Αυτό έχει πολύ σοβαρές συνέπειες, όχι μόνο στα παράκτια οικοσυστήματα και τις αγροτικές καλλιέργειες, αλλά και στην αποσταθεροποίηση των τουριστικών περιοχών της χώρας (αμμουδιές κλπ) οι οποίες θα κινδυνεύσουν κατά ανάλογο τρόπο που κινδυνεύουν σήμερα διάσημες αμμουδιές π.χ. στη Χαβάη».

Σύμφωνα με την έκθεση της ΤτΕ, το περιβάλλον της Ελλάδος, εκτός από το εντελώς ιδιαίτερο στοιχείο της πολύ εκτεταμένης ακτογραμμής, διαθέτει μεγάλη βιοποικιλότητα και διαφορετικά κλιματικά χαρακτηριστικά. Έτσι, μέσα σε λίγες δεκάδες χιλιομέτρων, τα κλιματικά χαρακτηριστικά μπορούν να μεταβληθούν από παράκτιου μεσογειακού τύπου σε χαρακτηριστικά ακόμη και αλπικού τύπου στις κεντρικές και βόρειες περιοχές της χώρας. Όσον αφορά στις βροχοπτώσεις, ο διακεκριμένος Έλληνας επιστήμονας τονίζει τον ρόλο και την επίδραση της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής στην ανακατανομή των υδάτων στον πλανήτη. «Λόγω της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής βλέπουμε μια σημαντική επίπτωση/ επίδραση στη δυτική πλευρά της χώρας, στα όμβρια ύδατα, που είναι η πλούσια υδατοφόρα περιοχή η οποία δίνει νερό στην ανατολική Στερεά. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς για τα προσεχή 50 χρόνια, οι μειώσεις που υπολογίζονται στις βροχοπτώσεις στα δυτικά είναι της τάξης του 15-20%, μέσα στα επόμενα 50-70 χρόνια. Βεβαίως θα πρέπει αν σημειώσουμε εδώ ότι στον 20ό αιώνα παρατηρήθηκε επίσης σημαντική μείωση των βροχοπτώσεων στη δυτική Ελλάδα, με αποτέλεσμα οι αναμενόμενες μειώσεις να αθροιστούν πάνω στη μείωση που δεν οφειλόταν αποκλειστικά στην ανθρώπινη παρέμβαση» υπογραμμίζει σχετικά. Εδώ αξίζει να σημειωθεί πως, όπως προκύπτει από τις υπάρχουσες μετρήσεις, κατά τον περασμένο αιώνα οι βροχοπτώσεις μειώθηκαν κατά περίπου 20% στη δυτική Ελλάδα και 10% στην ανατολική Ελλάδα - μειώσεις που αποδίδονται κυρίως σε φυσικά αίτια.

Θεωρείται από τους κορυφαίους ειδικούς και "thought leaders" (ηγέτες σκέψης) στον κόσμο σε ό,τι αφορά τις μελλοντικές τάσεις και εξελίξεις στον κόσμο των επιχειρήσεων, έχοντας ιδρύσει, σχεδόν τρεις δεκαετίες πριν, το "Delphi Group", ένα think tank στη Βοστώνη, εξειδικευμένο στην καινοτομία.

Στα δέκα βιβλία του Θωμά Κουλόπουλου, ειδικοί του επιχειρηματικού τομέα βρίσκουν «...ένα εξαίσιο όραμα για το πού πρέπει να οδηγηθούν οι επιχειρήσεις, προκειμένου να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν», ενώ συχνά προβληματίζονται «...όχι μόνο για τον τρόπο που διαχειρίζονται τις επιχειρήσεις τους, αλλά και τον ίδιο τους τον εαυτό!».

Καμιά άλλη γενιά (όπως η Gen Z) στην ιστορία της ανθρωπότητας δεν είχε την ικανότητα να (δια)συνδέει κατ' αυτό τον τρόπο κάθε ανθρώπινο ον στον πλανήτη, δίνοντάς του παράλληλα τη δυνατότητα για πλήρη πρόσβαση στην εκπαίδευση και ενεργή παρουσία στην κοινωνία και την οικονομία, εξηγούσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Κουλόπουλος, στο περιθώριο του "International Government Communication Forum", που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Όσο για τα παιδιά που γεννιούνται τώρα; «Είναι σαν να βγαίνουν από τη μήτρα με ...ένα ipad ή ένα iphone στο χέρι! Ξέρουν αυτομάτως πώς να τα χρησιμοποιούν. Η ανησυχία μου δεν είναι πώς θα μάθουν την τεχνολογία. Φαίνεται πως το κάνουν φυσικά. Αυτό που με εκπλήσσει είναι πως για πρώτη φορά τα παιδιά είναι αυτά που μας διδάσκουν. Τα παιδιά είναι οι δάσκαλοί μας» τονίζει ο κ. Κουλόπουλος.

Όπως, μάλιστα, υποστηρίζει, όσο περισσότερο επιτρέπουμε στα παιδιά να γίνονται "μέντορές" μας σε τέτοια ζητήματα, τόσο περισσότερο γεφυρώνεται το χάσμα μεταξύ των γενεών και εργαζόμαστε καλύτερα από κοινού μέσα σε ένα συνεκτικό κοινωνικό σύνολο.

Ο Θωμάς Κουλόπουλος μπορεί να ζει και να μεγαλουργεί επαγγελματικά στις ΗΠΑ, όμως δεν ξεχνάει την ελληνική του καταγωγή και δηλώνει λάτρης της Ελλάδας.

Στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ μίλησε ακόμα για:

-την τεχνολογία και το ανθρώπινο εργατικό δυναμικό

«Η τεχνολογία δεν θα υποκαταστήσει τους ανθρώπους». Η φράση αυτή ακούστηκε πολλές φορές από το βήμα του φόρουμ, ως "απάντηση" στους προβληματισμούς που διατυπώθηκαν για το κατά πόσο η "ψηφιακή επανάσταση" και η αλματώδης τεχνολογική ανάπτυξη μπορεί να "κοστίσει" σε ανθρώπινο εργατικό δυναμικό. «Αυτή είναι μια συζήτηση που κάνει η ανθρωπότητα σχεδόν από την ...ανακάλυψη του τροχού» επισημαίνει ο κ. Κουλόπουλος και εξηγεί γιατί θα πρέπει να βλέπουμε την τεχνολογία ως ευκαιρία.

«Κάθε τεχνολογία απειλεί με συρρίκνωση των θέσεων εργασίας. Η αλήθεια είναι ότι όντως η τεχνολογία αφαιρεί κάποιες θέσεις εργασίας αλλά, παράλληλα, δημιουργεί περισσότερες» λέει, επισημαίνοντας πως στα 7 δισ. ανθρώπων του πλανήτη, τα 5 δισ. δεν έχουν εργασία με σταθερές απολαβές και ασφάλιση, «εργασία όπως την αντιλαμβανόμαστε εσείς κι εγώ» όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά.

«Με την πάροδο του χρόνου, αυτοί οι άνθρωποι θα πρέπει να βρουν (πλήρη) απασχόληση και εκτιμώ πως η τεχνολογία θα δημιουργήσει περισσότερες ευκαιρίες» τονίζει, φέρνοντας ως παράδειγμα τον τομέα της γεωργίας. «Αν γυρίσουμε 200 χρόνια πίσω, 90% και πλέον της ανθρωπότητας είχε ως απασχόληση τη γεωργία. Σήμερα, το ποσοστό αυτό είναι μικρότερο του 2% στις ΗΠΑ. Κι, όμως, σήμερα παρέχουμε τροφή σε 10 φορές περισσότερους ανθρώπους- 100 φορές περισσότερους σε παγκόσμια κλίμακα. Επομένως, μπορούμε να πάρουμε πίσω κάποιες θέσεις εργασίας, να τις αντικαταστήσουμε με την τεχνολογία και να εξακολουθήσουμε να προσλαμβάνουμε ανθρώπους σε νέους τομείς που ούτε καν μπορούμε να συλλάβουμε με το νου μας σήμερα».